Miasto czarowne, otoczone najpiękniejszą może w kraju przyrodą, stare, zadumane jakby, z gmachami, na których wyryte przed kilkusetletnie daty. Eliza Orzeszkowa
Zakątek gotycki
Gotyk powstał i rozwinął się w połowie XII wieku we Francji. Na Litwę dotarł wraz z chrześcijaństwem w k. XIV w. i rozwijał się do k. XVI w. W tym okresie do Wilna przybywali pierwsi zakonnicy (misjonarze) franciszkanie i dominikanie, zakładali klasztory i budowali kościoły.
Do dzisiaj zachowało się niewiele budowli gotyckich, cały wileński gotyk znajduje się „pod nami”, w piwnicach, pod fundamentem nowoczesnej budowli.
***
Kościół św. Anny
Unikalny kościół w Środkowej i Wschodniej Europie – dzieło późnego „płomienistego” gotyku. Prześliczna, filigranowa świątynia, przypominająca lekką muzykę Mozarta, m. in. owiana legendami i mitami, np. Napoleon chciał go przenieść na dłoni do Paryża.
Świątynia lekka, o śmiałych rozwiązaniach konstrukcyjnych, fasada ma kompozycje pionową, wieńczą trzy wysmukłe eleganckie ażurowe wieżyczki. Ogromna ilość łuków powtarza motyw „oślego grzbietu”. Do zdobienia użyto 33 rodzajów profilowanej cegły. Wzniesiona w k. XV i na pocz. XVI w., ufundowana przez Aleksandra Jagiellończyka
Kościół św. Franciszka z Asyżu
Arcydzieło póznego gotyku, jeden z największych kościołów Wilna. Potężny i archaiczny, przypominający muzykę Bacha. Kościół niegdyś należał do murów obronnych miasta Wilna.
Ufundowany i wzniesiony w II poł. XV w. przez Kazimierza Jagiellończyka, który na te ziemie sprowadził franciszkanów obserwantów z kościoła św. Bernadyna z Krakowa, dlatego do dziś dnia są nazywani „bernardynami”.
Kościół bardzo ucierpiał w okresie zaboru (koszary) i ZSRR (magazyn). Najcenniejsze są wnętrza kościoła, gdzie zachowały się gotyckie sklepienia, malowidła ścienne z XVI w., późnobarokowe klonowe ołtarze, rzeźba Ukrzyżowanego z XV w.