Stara stolica Giedyminowa,

Wilno, pieszczota pięknej natury,
Pomiędzy gaje, pomiędzy góry,
to kwiat, co w dzikiem zielsku się chowa…
(fragment z wiersza W. Syrokomli

„Marcin Strudzieński.Kartka z kroniki Wilna”)

Wilno (Vilnius) – stolica niepodległej Litwy, małego bałtyckiego kraju. Miasto pełne życia, tętniące postępem, a jednocześnie przesycone czasem wieków. Wilno ma swoją duszę „genius loci”, imponuje bogactwem stylów architektonicznych. Jak pisała Eliza Orzeszkowa: „miasto czarowne, otoczone najpiękniejszą może w kraju przyrodą, stare, zadumane jakby, z gmachami, na których wyryte przed kilkusetletnie daty”, a Józef Piłsudski mówił, iż jest to jedno z najpiękniejszych miast w świecie (…).

Wilno położone w przepięknej dolinie u zbiegu dwóch rzek Wilii (Nėris) i Wilenki (Vilnelė). Historia założenia miasta wiąże się z legendą o Wielkim Księciu Litewskim – Giedyminie. Legenda głosi, że Giedymin przybył na polowanie ze Starych Trok. Upolował tura i zasnął. We śnie zobaczył stojącego na górze potężnego, żelaznego wilka, wyjącego z mocą stu wilków. Kapłan Lizdejko tłumaczył, iż sen jest proroczy, bo żelazny wilk oznacza zamek, miasto, które Giedymin założy, a wycie wilka z mocą stu wilków – to miasto będzie słynne na całym świecie.

Za oficjalną datę założenia Wilna przyjmuje się 1323 rok, w tym roku po raz pierwszy Wilno zostało wspomniane w listach Giedymina, które pisał do biskupów, papieża, kupców miast hanzy.

Jego serce stanowi przepiękna Starówka, jedna z największych we Wschodniej i Środkowej Europie (361 ha), mieszcząca 1,5 tys. zabytków. Od 1994 roku wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Wilno zwane „małym Rzymem“, bo to największe miasto barokowe położone na północ od Alp. Chociaż zachował się zespół różnych stylów architektonicznych od gotyku po historyzm. Często się mówi, że gotyk jest „pod nami“, a barok „faluje fasadami, rozpływa się w powietrzu, w postaci romantycznych wieżyczek wznosi się do niebios…“.

Zespół starych zabytków jest odzwierciedleniem przenikania się kultur – litewskiej, polskiej, żydowskiej i niemieckiej.

Wilno od dawna jest centrum administracyjnym, politycznym, ekonomicznym, gospodarczym, kulturalnym i intelektualnym Litwy.

Wilno – miasto magiczne, przyciągające coraz więcej turystów, dzięki harmonijnemu połączeniu architektury z otaczającą przyrodą.